KOMPANZASYON SİSTEMLERİNİN TAKİBİ VE ARIZA TESPİTİ
Günümüzde elektrik enerjisi ile çalışan tüm tesislerde özellikle de fazla sayıda elektrik motoru bulunan endüstriyel tesislerde (fabrikalar vb.) aktif gücün yanında görünemeyen bir güç olan reaktif güç de çekilir. Gerçekte bir işe yaramayan bu güç; şebekeler, kablolar ve şalterlerde ekstra yükler ile istenmeyen kayıplara neden olur. Bu kayıpların ortadan kaldırılmaması durumda ihtiyacımızdan daha büyük kablo, şalter, trafo kullanılması gerekmektedir. Bu doğrultuda maliyetlerin istenmeye şekilde artışına neden olur.
Kompanzasyon sistemi Tesislerin hat başların konumlandırılarak bu reaktif kayıp-kaçakların engellenmesi için tasarlanmış sistemlerdir.
Kompanzasyon sistemi tesisteki değişken reaktif yükü hesaplar ve minimize edecek şekilde çalışır.
Kompanzasyon sisteminin gereğinden az veya fazla çalışması istenmeyen durumdur. Kompanzasyon sisteminin gereğinden az çalışması durumunda şebekeye istenmeyen endüktif yükler yüklenirken, gereğinden fazla çalışması şebekeye istenmeyen kapasitif yükler yüklenmektedir.
Kompanzasyon sistemi içerisinde tesisteki reaktif yükü belirleyip kompanzasyon gücünü buna göre ayarlayan bir röle bulunmaktadır. Ancak, sistemde oluşabilecek arızalardan kaynaklı dağıtım şirketleri tarafından gelebilecek cezaların engellenebilmesi için periyodik kontrollerin yapılması gerekmektedir.
Reaktif Güç Tüketimi Sınırları:
• Yasal olarak 9 kW ve üzeri güçlerde bulunan tesislerin reaktif güç tüketimini sınırlaması gerekmektedir, 50 kW üzeri tesislerde ise kompanzasyon tesisi kurulması zorunludur.
• 50 kW ve üzeri güçlerde bulunan tesislerde endüktif tüketim aktif tüketimin %20’sini, kapasitif tüketim aktif tüketimin %15’ini geçmemelidir.
• Bu değerlerin aşılması durumunda bölge dağıtım şirketleri endüktif ve kapasitif tüketim bedellerini faturaya ekleyerek aboneden talep eder. Reaktif Ceza bedeli olarak adlandırılan bu durumun önüne geçmek için kompanzasyon sistemleri kurulmalı ve düzenli periyotlar ile bakımları yapılmalıdır.
